بررسی رابطه پایگاه اقتصادی، اجتماعی در اجرای مناسک دینی در بین دانش آموزان دبیرستانی شهرستان میاندوآب در سال تحصیلی 88-87

موضوع این تحقیق بررسی رابطه ی پایگاه اقتصادی- اجتماعی با اجرای مناسک دینی در بین دانش آموزان دبیرستانی شهرستان میاندوآب می باشد. هدف تحقیق بررسی جامعه شناختی این رابطه در وضعیت کنونی و عوامل موثر فردی و خانوادگی در اجرای مناسک دینی و مذهبی است.در بخش تئوریک مسأله به پیشینه ی پژوهش های مشابهی که در این زمینه انجام گرفته، پرداخته شده وبا الگوگیری ازنظریات مطرح شده ی محقّقانی چون ویلیام جیمز،گوردون آلپورت، فولر لوین، الکانید، کلوز، تئوری نقش گروه ها، گیرتز، کیکولت، پارگامنت، هیس واریکسون به تدوین فرضیه های تحقیق اقدام گردید. سپس با تحقیق میدانی از جامعه ی آماری11790نفر و حجم نمونه 385 نفراز دانش آموزان دختر و پسر دبیرستان های میاندوآب با استفاده از پرسشنامه ی کتبی حاوی 26 گویه در دو بخش پایگاه اقتصادی- اجتماعی و اجرای مناسک دینی به جمع آوری اطلاعات پرداخته شد. با تعریف مفهومی و عملیاتی متغیّر ها و شاخص سازی برای هر بخش، روائی تحقیق توسط کارشناسان و اساتید تأیید شده و میزان پایایی اندازه گیری با اجرای آزمایش از 30 نفر به اثبات رسید. جهت سنجش دقیق تر اجرای مناسک دینی، آن را به سه بعد فردی وجمعی و کلی تقسیم و هرکدام را به صورت مستقل مورد بررسی قرار دادیم. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار spss به دو صورت توصیفی شامل جداول فراوانی ها و درصد آنها و به صورت آمار استنباطی با استفاده از آزمون های های t-test ،wallis - kruskal ، kendalls tau-b، anova وgama انجام شد.نتایج تحقیق نشان داد که: * فرضیه ی کلی تأثیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی بر دانش آموزان در اجرای مناسک دینی به صورت معکوس تأیید می شود.یعنی با افزایش سطح پایگاه اقتصادی- اجتماعی دانش آموزان،میزان انجام مناسک دینی کاهش می یابد که موید تحقیقات پیشین محقّقین می باشد. در بررسی فرضیّات جزئی نتیجه گرفته شد که عامل جنس بر اجرای مناسک فردی تأثیر داشته امّا بر مناسک جمعی و کل تأثیر ندارد. عامل سن در بین دانش آموزان دبیرستانی عامل موثری بر اجرای مناسک دینی نمی باشد. سطح تحصیلات در انجام مناسک جمعی و کل تأثیر داشته امّا با مناسک فردی رابطه ای ندارد.. محل سکونت در شهر و روستا تأثیری در اجرای مناسک دینی ندارد. نوع مالکیت منزل مسکونی در هر سه بعد مناسک فردی و جمعی و کلی عامل موثر می باشد . در مورد سطح سواد والدین،تحصیلات پدر در اجرای مناسک دینی تأثیر داشته ، امّا تحصیلات مادر عامل موثری در این زمینه نمی باشد. وضعیت اشتغال پدر عامل موثری در اجرای مناسک دینی می باشد. وضعیت اشتغال مادر با اجرای مناسک دینی جمعی و کل رابطه داشته ولی در سطح مناسک فردی تأثیرگذار نیست. میانگین درآمد خانواده در اجرای مناسک دینی عامل موثری می باشد .نتایج محاسبات و تحلیل واریانس رگرسیون گام به گام با تشکیل ماتریس همبستگی نشان داد که نوع مالکیت محل مسکونی در مرحله ی اوّل و متغیّرهای درآمد پدر، موقعیّت شغلی، تحصیلات مادر، تحصیلات پدر و سطح تحصیلات دانش آموزان در مراحل بعدی بیشترین همبستگی رابا اجرای مناسک دینی دارند.پیشنهاد می شود که در زمینه خدا باوری از تست های ارزش سنج و ایمان سنج استفاده شود. هم چنین به چگونگی پیوند عوامل موثربراجرای مناسک دینی از جمله رسانه ها، دوستان و همسالان و دیگر نهادها پرداخته شود تا راهگشای عملی افراد و جوامع قرار گیرد .